اجرای سیستم ورود و خروج (EES) اروپا و تأثیر آن بر متقاضیان ویزای شینگن

سیستم ورود و خروج (EES) چیست؟

سیستم جدید ورود و خروج یا Entry/Exit System قرار است از ۱۲ اکتبر ۲۰۲۵  شروع به کار کند. کشورهای اروپایی تحت پوشش این سیستم آن را به‌صورت تدریجی در مرزهای خارجی خود اجرا خواهند کرد. این مسئله به این معنی است که جمع‌آوری داده‌ها به‌صورت مرحله‌ای در گذرگاه‌های مرزی آغاز می‌شود و اجرای کامل آن تا ۱۰ آوریل ۲۰۲۶ انجام خواهد شد.

EES چیست؟

EES نوعی سامانه مکانیزه است که اطلاعات اتباع غیراتحادیه اروپا را که برای اقامت کوتاه‌مدت سفر می‌کنند، هر بار که از مرزهای خارجی کشورهای زیر عبور می‌کنند، ثبت می‌کند:

اسلوواکی	مالت	لوکزامبورگ	استونی	اتریش
اسلوونی	هلند	لیتوانی	فنلاند	بلژیک
اسپانیا	نروژ	لیختن‌اشتاین	فرانسه	بلغارستان
سوئد	لهستان	لتونی	آلمان	کرواسی
سوئیس	پرتغال	ایتالیا	یونا	چک
	رومانی	ایسلند	مجارستان	دانمارک

تعریف ها

• اتباع غیراتحادیه اروپا: مسافری که تابعیت هیچ‌کدام از کشورهای عضو اتحادیه اروپا یا تابعیت ایسلند، لیختن‌اشتاین، نروژ یا سوئیس را ندارد.
• اقامت کوتاه‌مدت: حداکثر ۹۰ روز در هر دوره ۱۸۰ روزه، که به‌عنوان یک بازه واحد برای همه کشورهای استفاده‌کننده از EES محاسبه می‌شود.

چه کسانی باید در EES ثبت شوند؟

این سیستم برای مسافرانی اعمال می‌شود که:

• نیاز به ویزای کوتاه‌مدت برای سفر به کشورهای استفاده‌کننده از EES دارند، یا
• نیازی به ویزا ندارند اما برای اقامت کوتاه‌مدت به این کشورها سفر می‌کنند.

تمام ورودها، خروج‌ها یا رد ورود به‌طور الکترونیکی در EES ثبت خواهند شد. موارد استثنا نیز وجود دارد

مواردی که مشمول ثبت در سیستم ورود/خروج (EES) نمی‌شوند:

سیستم EES برای گروه‌های زیر اعمال نمی‌شود:

1. اتباع کشورهای اروپایی استفاده‌کننده از EES، همچنین اتباع قبرس و ایرلند
2. اتباع غیراتحادیه اروپا که کارت اقامت دارند و خویشاوند نزدیک یک تبعه اتحادیه اروپا هستند
3. اتباع غیراتحادیه اروپا که کارت اقامت یا مجوز اقامت دارند و خویشاوند نزدیک یک تبعه غیراتحادیه اروپا هستند که می‌تواند مانند یک شهروند اتحادیه اروپا در اروپا سفر کند
4. اتباع غیراتحادیه اروپا که برای موارد زیر به اروپا سفر می‌کنند:
   • انتقال درون‌شرکتی
   • پژوهش، تحصیل، آموزش، خدمات داوطلبانه، برنامه‌های تبادل دانش‌آموز یا پروژه‌های آموزشی
   • کار به‌عنوان او پِر (Au-pair)
5. دارندگان مجوزهای اقامت یا ویزای بلندمدت
6. اتباع آندورا، موناکو و سان‌مارینو و دارندگان گذرنامه صادر شده از واتیکان (دولت‌شهر یا حوزه مقدس)
7. افراد معاف از کنترل مرزی یا دارای امتیازات خاص در کنترل مرزی (مانند روسای کشورها، دیپلمات‌های رسمی، کارگران مرزی و…)
   • دیپلمات‌هایی که برای اقامت کوتاه سفر می‌کنند، ممکن است تحت شرایطی از ثبت در EES معاف شوند.

استثناهای خاص

• اعضای نیروهای مسلح که برای مأموریت‌های ناتو یا «شرکت برای صلح» سفر می‌کنند و دارای برگه شناسایی و دستور حرکت فردی یا جمعی طبق توافقنامه وضعیت نیروهای ناتو هستند.این استثنا می‌تواند شامل اجزای غیرنظامی یا اعضای خانواده وابسته نیز شود.
• افرادی که ملزم به عبور از مرزهای خارجی فقط در گذرگاه‌های مرزی مشخص و در ساعات کاری ثابت نیستند.
• دارندگان مجوز معتبر تردد مرزی محلی
• اعضای خدمه قطارهای مسافری و باری در مسیرهای بین‌المللی
• دارندگان مدرک معتبر عبور تسهیل‌شده با قطار یا مدرک معتبر عبور تسهیل‌شده، به شرطی که با قطار سفر کنند و در هیچ نقطه‌ای از قلمرو کشورهای عضو اتحادیه اروپا توقف نداشته باشند

بیشتر بخوانید: تبدیل ویزا توریستی به اقامت اروپا

مزایای  EES

• مدرن و کارآمد کردن کنترل مرزی
• جایگزینی تدریجی مهر پاسپورت با سیستم دیجیتال ثبت ورود و خروج، سرعت‌بخشیدن به کنترل‌ها و کمک به کار مؤثرتر کارکنان مرزی.
• سفر راحت‌تر و سریع‌تر
• کاهش زمان انتظار در مرزها، استفاده از خدمات خودکار و امکان ارائه اطلاعات از پیش.
• جلوگیری از مهاجرت غیرقانونی
• ردیابی ورود و خروج‌ها در محدوده شنگن با استفاده از داده‌های اثر انگشت و چهره برای جلوگیری از اقامت بیش از حد، استفاده از هویت جعلی یا سوء‌استفاده از سفر بدون ویزا.
• افزایش امنیت در محدوده شنگن
• فراهم‌کردن اطلاعات مهم مسافران برای مأموران مرزی و نیروهای امنیتی جهت شناسایی خطرات امنیتی و کمک به مبارزه با جرایم جدی و تروریسم.

اطلاعاتی که توسط سیستم ورود/خروج (EES) جمع آوری می شود

هنگامی که به مرزهای خارجی کشورهای اروپایی استفاده‌کننده از EES می‌رسید، باید اطلاعات شخصی خود را ارائه دهید. این سیستم به صورت خودکار ثبت و ذخیره می‌کند:

• اطلاعات درج‌شده در گذرنامه یا سند سفر (مانند: نام کامل، تاریخ تولد، و جزئیات دیگر)
• تاریخ و محل هر ورود و خروج
• تصویر چهره و اثر انگشت (اطلاعات بیومتریک)
• ثبت موارد عدم پذیرش ورود

براساس داده‌های بیومتریک، قالب‌های بیومتریکی ساخته و در سرویس تطبیق بیومتریک مشترک (sBMS) ذخیره می‌شود.

اگر دارای ویزای کوتاه‌مدت شنگن باشید، اثرانگشت شما قبلاً در سیستم اطلاعات ویزا (VIS) ذخیره شده و دوباره در EES ذخیره نمی‌شود.

منابع دیگر جمع‌آوری داده‌ها

بسته به وضعیت شما، EES همچنین اطلاعات شما را از منابع زیر می‌گیرد:

• سیستم اطلاعات ویزا (VIS): شامل اطلاعات اضافی شخصی
• سامانه اطلاعات و مجوز سفر اروپا (ETIAS): از جمله وضعیت مجوز سفر شما و، در صورت لزوم، بررسی اینکه آیا شما عضو خانواده یک تبعه اتحادیه اروپا هستید.

این فرآیند مطابق قوانین حفاظت از داده‌ها انجام می‌شود.

بیشتر بخوانید: رفع ریجکتی ویزای شنگن

دلایل جمع آوری داده ها

اطلاعات شما برای اهداف زیر پردازش می‌شود:

1. افزایش کارایی مدیریت مرزهای خارجی
2. جلوگیری از مهاجرت غیرقانونی
3. تسهیل مدیریت جریان‌های مهاجرتی
4. شناسایی مسافرانی که حق ورود ندارند یا از مدت مجاز اقامت خود فراتر رفته‌اند
5. شناسایی هویت‌های جعلی یا گذرنامه‌های تقلبی
6. پیشگیری، کشف و بررسی جرایم جدی و تروریسم

دسترسی به داده ها

به اطلاعات شما می‌توانند دسترسی داشته باشند:

• مقامات مرزی، ویزا و مهاجرت کشورهای استفاده‌کننده از EES
• نهادهای مجری قانون این کشورها و یوروپل
• در شرایط خاص، ممکن است داده‌ها به کشورهای دیگر یا سازمان‌های بین‌المللی (مانند سازمان ملل، سازمان بین‌المللی مهاجرت، صلیب سرخ بین‌المللی) منتقل شود
• شرکت‌های حمل‌ونقل فقط می‌توانند بررسی کنند که ویزای کوتاه‌مدت شما به پایان رسیده یا خیر، و به داده‌های دیگر دسترسی نخواهند داشت

مدت زمان نگهداری داده ها

توضیح	مدت نگهداری	نوع داده
از تاریخ ایجاد	۳ سال	ثبت‌های ورود، خروج و رد ورود
از تاریخ آخرین خروج یا رد ورود	۳ سال و ۱ روز	پرونده‌های فردی دارای داده شخصی
از تاریخ پایان مدت مجاز اقامت	۵ سال	در صورت عدم ثبت خروج
از تاریخ ثبت خروج (و در صورت عدم خروج، نگهداری نمی‌شود)	۱ سال	داده‌های اعضای خانواده تبعهEU یا EEA یا سوئیس، فاقد کارت اقامت

پس از پایان این مدت، داده‌ها به طور خودکار حذف می‌شوند.

حفاظت از داده ها

• دسترسی فقط برای کارکنان مجاز نهادهای ملی
• عدم انتقال داده‌ها به اشخاص یا نهادهای خصوصی مگر در شرایط استثنایی
• مدیریت توسط کشورهای اروپایی استفاده‌کننده از EES
• نظارت توسط ناظر اروپایی حفاظت از داده‌ها و مراجع ملی مستقل
• طراحی بر اساس اصول حفاظت از داده‌ها از مرحله طراحی سیستم

حقوق شما

شما حق دارید:

• درخواست دسترسی به داده‌های مربوط به خود
• اصلاح داده‌های نادرست یا ناقص
• حذف داده‌های پردازش‌شده غیرقانونی یا درخواست عدم پردازش داده‌های خاص

برای استفاده از این حقوق، باید با مسئول پردازش داده یا افسر حفاظت داده‌ها در یکی از کشورهای استفاده‌کننده از EES تماس بگیرید.

شکایت

در صورت رد درخواست شما برای دسترسی، حذف یا اصلاح، می‌توانید به:

• نهاد نظارتی ملی کشور مربوطه
• ناظر اروپایی حفاظت از داده‌ها

شکایت کنید.

نتیجه ماندن بیش از مدت مجاز (Overstay)

• ممکن است اخراج شوید، جریمه یا بازداشت شوید، یا از ورود مجدد به اتحادیه اروپا منع گردید
• اگر دلایل موجه مانند بستری‌شدن بیمارستان ارائه دهید، می‌توان داده‌ها را اصلاح کرد

اگر برای اولین بار از زمان شروع EES به گذرگاه مرزی برسید

• باید اطلاعات شخصی خود را ارائه کنید.
• مأمور کنترل گذرنامه یک عکس از چهره شما می‌گیرد و/یا اثر انگشت شما را اسکن می‌کند.
• این اطلاعات در یک پرونده دیجیتال ثبت می‌شود.

تسریع فرآیند:

• می‌توانید بخشی از اطلاعات خود را از قبل ثبت کنید:

1. با استفاده از تجهیزات اختصاصی (سیستم سلف‌سرویس) در گذرگاه مرزی (در صورت وجود).
2. از طریق اپلیکیشن موبایل که ممکن است توسط کشور مقصد یا مبدأ ارائه شود.

حتی در این حالت، همچنان با مأمور کنترل گذرنامه ملاقات خواهید داشت.

اگر پیش از این، پس از شروع EES چندین بار از مرز عبور کرده‌اید

• عکس چهره و اثر انگشت شما قبلاً در سیستم ذخیره شده است.
• مأمور کنترل فقط این داده‌های بیومتریک را تأیید می‌کند که زمان کمتری می‌گیرد.
• در موارد نادر، ممکن است لازم باشد اطلاعات شما دوباره جمع‌آوری و ثبت شود.

اگر گذرنامه بیومتریک دارید

• می‌توانید سریع‌تر وارد شوید، با استفاده از سیستم سلف‌سرویس (اگر در گذرگاه مرزی موجود باشد).

برنامه‌های تسهیل ملی برای عبور سریع‌تر از مرز در سیستم EES

اتباع غیراتحادیه اروپا که به طور مکرر به اروپا سفر می‌کنند، ممکن است طبق برنامه‌های ملی تسهیل (National Facilitation Programmes) از برخی استثناها در کنترل کامل مرزی بهره‌مند شوند.

این برنامه‌ها:

• عبور از مرز را سریع‌تر می‌کنند، زیرا مأموران کنترل گذرنامه اطلاعات مربوط به ورودهای قبلی شما و/یا موارد رد ورود را قبلاً در اختیار دارند.
• امتیاز محسوب می‌شوند و هیچ کشوری ملزم به ارائه آن نیست.
• مختص هر کشور هستند و فقط در همان کشور معتبرند، مگر اینکه بین دو کشور توافقی وجود داشته باشد.

در صورت برخورداری از این برنامه، مأمور کنترل ممکن است نیازی به بررسی موارد زیر نداشته باشد:

• مبدأ و مقصد سفر
• هدف از سفر و مدارک پشتیبان مربوطه (در صورت نیاز)
• منابع مالی کافی برای مدت و هدف سفر، بازگشت به کشور مبدأ یا عبور به کشور ثالث (یا امکان قانونی برای تهیه آن‌ها)

چه کسانی مشمول این برنامه ها نمی شوند؟

افرادی که طبق قوانین اتحادیه اروپا حق آزادی حرکت دارند، از جمله:

1. شهروندان اتحادیه اروپا
2. اتباع غیراتحادیه اروپا که عضو خانواده یک شهروند اتحادیه اروپا هستند و حق آزادی حرکت او را همراهی می‌کنند
3. اتباع غیراتحادیه اروپا و خانواده‌هایشان که تحت توافق‌های خاص با اتحادیه اروپا، حقوقی برابر با شهروندان اتحادیه اروپا دارند

شرایط احراز صلاحیت برای برنامه تسهیل ملی

برای بهره‌مندی از این برنامه باید:

1. شرایط ورود به کشور مورد نظر را رعایت کنید.
2. گذرنامه معتبر و در صورت لزوم، ویزا یا مجوز اقامت معتبر داشته باشید.
3. بتوانید سفرهای مکرر خود به کشورهای استفاده‌کننده از EES را توجیه کنید.
4. سابقه استفاده قانونی از ویزا، وضعیت اقتصادی در کشور محل اقامت و قصد خروج قبل از پایان مدت مجاز اقامت را نشان دهید.
5. اثبات کنید که منابع مالی کافی دارید (یا می‌توانید قانونی تهیه کنید) تا کل مدت اقامت مدنظر را پوشش دهید.

مدت اعتبار

• حداکثر ۱ سال پس از تأیید صلاحیت اولیه
• امکان تمدید تا حداکثر ۵ سال، مشروط به ارزیابی مجدد سالانه، یا تا زمانی که گذرنامه، ویزای چندبار ورود، ویزای بلندمدت یا مجوز اقامت شما منقضی شود (هر کدام زودتر باشد).

لغو دسترسی

اگر مشخص شود که دیگر شرایط صلاحیت را ندارید، دسترسی شما به این برنامه لغو خواهد شد.

مشورت میان کشورهای اروپایی

اگر کشور بررسی‌کننده درخواست شما نسبت به اطلاعات، اظهارات یا مدارک ارائه شده تردید داشته باشد، می‌تواند قبل از تصمیم نهایی با سایر کشورهای اروپایی مشورت کند.

توافق میان کشورهای اروپایی

بر اساس توافق‌های بین‌المللی، ممکن است بتوانید از مزایای برنامه‌های ملی تسهیل در بیش از یک کشور اروپایی استفاده‌کنید. اطلاعات این توافق‌ها در آینده اعلام خواهد شد.

بیشتر بخوانید: اقامت و ویزای بازنشستگی اروپا

سوالات متداول

1. شروع تدریجی سیستم ورود/خروج (EES) یعنی چه؟

سیستم ورود/خروج (Entry/Exit System) به‌صورت مرحله‌ای و طی ۶ ماه در مرزهای خارجی ۲۹ کشور اروپایی اجرا می‌شود. این کشورها اجزای مختلف EES را به تدریج فعال خواهند کرد، از جمله:

• جمع‌آوری داده‌های بیومتریک (تصویر چهره و اثر انگشت)
• ثبت اطلاعات شخصی و داده‌های گذرنامه به‌صورت الکترونیکی

در طول این دوره:

• ممکن است در همه گذرگاه‌های مرزی فوراً داده‌های بیومتریک جمع‌آوری نشود.
• ممکن است اطلاعات فردی شما بلافاصله در سیستم ثبت نگردد.
• گذرنامه‌ها همچنان مانند قبل مهر خواهند شد.

این دوره تا ۹ آوریل ۲۰۲۶ ادامه دارد. از ۱۰ آوریل ۲۰۲۶ EES به‌طور کامل در تمام گذرگاه‌های خارجی کشورهای استفاده‌کننده فعال می‌شود و مهر گذرنامه حذف خواهد شد.

مبنای قانونی: مقرره اتحادیه اروپا (EU) 2017/2226 و (EU) 2025/1534

2. سیستم EES چیست و چه کار می کند؟

EES برای اتباع غیراتحادیه اروپا که برای اقامت کوتاه‌مدت وارد کشورهای مجری EES می‌شوند اجرا می‌شود، چه:

• دارای ویزای کوتاه‌مدت باشند، یا
• بدون ویزا بتوانند حداکثر ۹۰ روز در هر دوره ۱۸۰ روزه در این کشورها بمانند.

سیستم:

• اطلاعات گذرنامه، داده‌های شخصی، تاریخ و محل ورود و خروج را ثبت می‌کند.
• تخلفات مانند اقامت بیش‌ازحد مجاز و رد ورود را ذخیره می‌کند.
• دوره ۹۰ روز در ۱۸۰ روز را به‌صورت مجموع در کل کشورهای EES محاسبه می‌کند.

3. هدف EES چیست؟

• مدرن‌سازی مدیریت مرزها با ثبت الکترونیکی ورود، خروج، و رد ورود اتباع غیراتحادیه اروپا
• تسریع کنترل گذرنامه و کاهش صف‌ها، با معرفی کنترل‌های خودکار
• مبارزه با تقلب هویتی با استفاده از داده‌های بیومتریک
• ارتقاء امنیت اتحادیه اروپا
• کمک به شناسایی تروریست‌ها و مجرمان و شناسایی هویت افراد

4. چه داده های بیومتریکی در EES ذخیره می شود؟

• اگر نیاز به ویزای کوتاه‌مدت دارید: فقط تصویر چهره ذخیره می‌شود (اثر انگشت هنگام درخواست ویزا گرفته شده است).
• اگر نیازی به ویزا ندارید: ۴ اثر انگشت و تصویر چهره ذخیره می‌شود.
• کودکان زیر ۱۲ سال: اثر انگشت جمع‌آوری نمی‌شود.

5. چرا داده های بیومتریک ذخیره سازی می شوند؟

شناسایی دقیق افراد، کاهش اشتباهات و تبعیض، شناسایی مهاجران غیرقانونی، کمک به مقابله با قاچاق انسان و جرایم جدی، حمایت از امنیت کودکان، کاهش خطر بازداشت اشتباهی.

6. خودکارسازی عبور از مرز به چه معناست؟

کشورهای مجری می‌توانند از سیستم‌های سلف‌سرویس استفاده کنند که به مسافران امکان می‌دهد:

• ثبت ورود/خروج را خودشان انجام دهند
• بررسی کنند که داده‌هایشان در سیستم هست یا نه، و در صورت نبود، آن را بارگذاری کنند
• مأمور کنترل گذرنامه پس از دریافت اطلاعات و تأیید هویت، پرسش‌های تکمیلی را انجام می‌دهد

مزیت: کاهش زمان صف و جایگزینی بررسی‌های دستی طولانی.

7. پاسپورت مورد نیاز برای سلف سرویس چیست؟

• نیاز به گذرنامه بیومتریک (دارای تراشه با اطلاعات بیومتریک ثبت‌شده هنگام صدور گذرنامه)
• گذرنامه‌های غیر بیومتریک برای عبور عادی پذیرفته می‌شوند، اما نه برای استفاده از سلف‌سرویس.

8. اعضای خانواده مشمول استثنا می شوند؟

• همسر (از جمله همسر همجنس طبق حکم دادگاه اروپا)
• شریک ثبت‌شده (در صورت برابری با ازدواج در قانون کشور مربوطه)
• فرزندان زیر ۲۱ سال یا تحت تکفل (از خود یا همسر/شریک ثبت‌شده)
• والدین یا اجداد تحت تکفل (از خود یا همسر/شریک)

اگر حق آزادی حرکت برابر با شهروندان اتحادیه اروپا دارید و شرایط خاص مشخص‌شده را دارا هستید، قوانین عمومی نگهداری داده و محاسبه‌گر خودکار اعمال نمی‌شود.

9. اتباع بریتانیا ذی نفع توافق خروج چه امتیازاتی بدست می آورند؟

• معافیت از ثبت در EES فقط در صورت داشتن مدارک خاص اقامت/کار
• در غیر این صورت ثبت می‌شوند، اما می‌توانند پس از ارائه مدارک معتبر، درخواست حذف یا اصلاح داده کنند.

10. برنامه ملی شامل چه تسهیلاتی می‌شود؟

• برای مسافران غیراتحادیه اروپا که سفرهای مکرر دارند
• در صورت احراز شرایط، مأمور کنترل ممکن است از بررسی مبدأ/مقصد، هدف سفر، و مدارک تمکن مالی صرف‌نظر کند
• این تسهیلات اختیاری و مختص کشور هستند

11. در صورت اقامت بیش ازحد چه اتفاقی می افتد؟

• اعمال روند بازگشت طبق دستورالعمل 2008/115 با ترجیح به خروج داوطلبانه
• ممکن است ممنوعیت ورود (تا ۵ سال) و ثبت در SIS شامل حال فرد شود

جمع بندی